Bakı Azərbaycan SSR sərhədini bərpa edir.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Nezavisimaya qazeta” yazıb.

Rusiya nəşri mövzunu belə davam etdirir:

Azərbaycan xidmətləri Ermənistanın Gorus və Qafan arasındakı magistral yolun Vorotan (Şahverdilər) hissəsində iki iranlı sürücünü həbs edib.

Sürücülər Azərbaycan məhkəməsinə gələcəklər. Tehran bunu Bakının təxribatı kimi qiymətləndirir. İrəvan qiymətləndirmədə daha ehtiyatlıdır.

Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat Xidmətinin rəisi Ehsan Zahidov yük maşınlarının saxlanılmasında Sərhəd Xidmətinin, Daxili İşlər Nazirliyi və Gömrük Komitəsi əməkdaşlarının iştirak etdiyini dəqiqləşdirib. "Avtomobillər qanunsuz olaraq Azərbaycan ərazisinə daxil olub... Bu sürücülərə qarşı Azərbaycan qanunvericiliyinə uyğun olaraq tədbirlər görüləcək", - deyə o bildirib.

Vəziyyətin ziddiyyəti ondan ibarətdir ki, Azərbaycan "Vorotan" bölməsini özününkü hesab edərək Ermənistanın Sünik bölgəsi ərazisində polis məntəqəsi açıb.

44 günlük müharibə başa çatdıqdan sonra Bakı keçmiş Azərbaycan SSR-nin sərhədinə uyğun olaraq sərhəd qurmağa başlayıb və marşrutun bir hissəsi onun ərazisində bitib.

Sovet dövründə şərti respublikalararası sərhədləri ilə bu heç bir rol oynamadı. İndi bildiyiniz kimi, vəziyyət fərqlidir. Azərbaycan avtomobil yolunun öz ərazisində olduğunu düşündüyü hissənin istifadəsinə görə ən azından tranzit, gömrük və sərhəd rüsumu almaq istəyir və ən əsası - heç olmasa Dağlıq Qarabağa yanaşmaları nəzarətdə saxlasın.

Bundan başqa, Bakı iddia edir ki, iranlı sürücülər avtomobillərin İran nömrələrini erməni nömrələri ilə dəyişməklə "hiyləgərlik etməyə" çalışırlar və bu Azərbaycan sərhəd xidməti tərəfindən aşkarlanıb. Bəlkə də bu, Azərbaycan xidmətlərinin erməni nömrələri ilə nəqliyyata qarşı hərəkətlərinin bölgənin nəqliyyat arteriyalarını blokadadan çıxarmaq öhdəliklərini təyin edən üçtərəfli bəyanatı (Azərbaycan, Ermənistan, Rusiya) pozması ilə izah olunur.

Tehran saxlanılan vətəndaşlarının sərbəst buraxılmasını tələb edir. “İran İslam Respublikası bölgədəki hadisələri, xüsusən də Gorus-Qafan magistral yolunda İran avtomobillərindən məbləğlərin toplanmasını yaxından izləyir... İranın qonşuları ilə münasibətləri prezident İbrahim Rəisi hökumətinin xarici siyasətinin əsas istiqamətlərindən biridir... Bu gün gündəm dost Ermənistanla əlaqələrin inkişafı və bu yolda əngəllərin və problemlərin aradan qaldırılmasıdır. İran qonşu ölkələrlə, o cümlədən Ermənistanla ticarətin sadələşdirilməsi yollarını nəzərdən keçirməyə hazırdır”, - İrəvanın İrandakı səfirliyinin bəyanatında deyilir.

Baş verənlərdən narazılığını ifadə edən İrəvan o qədər də sərt deyil. Üstəlik, Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın baş verənlərlə bağlı bəyanatı müxalifət və ölkə ictimaiyyətinin tənqidinə səbəb olub.

Milli Məclisin (Parlament) iclasındakı hökumət saatı zamanı, deputatların sualını cavablandıran Paşinyan deyib: "Ermənistan-Azərbaycan təmas xəttində baş verən hadisələr çoxqatlıdır və bir çox alt mətnlərə malikdir”.

O, faktiki olaraq Azərbaycanın mövqeyinin doğruluğunu təsdiqləyib: “Mən deməliyəm ki, bu, reallıqdır və bura Sovet Ermənistanı ilə Sovet Azərbaycanının inzibati sərhəddidir... İndi dövlət sərhədidir. Gorus-Qafan yolu iki yerdə Ermənistan Respublikasının və ya keçmiş Sovet Ermənistanının hüdudlarından kənara çıxır. Buna görə də müəyyən bölgələrdə müəyyən şablonlar və güclü nöqtələr meydana çıxdı”.

Baş nazir keçən ilin dekabrında bu marşrutun nəqliyyat vasitələri, o cümlədən malların tranziti üçün sərbəst istifadə ediləcəyi barədə razılıq əldə olunduğunu söyləyib. “Ancaq sənədin mətnində xarici malların daşınmasına münasibət olmadığı üçün Azərbaycan mövcud mexanizmi tətbiq etmək qərarına gəldi. Göründüyü kimi, bu, 9 noyabr 2020-ci il və 2021-ci il 11 yanvar tarixli müqavilələrdə Ermənistan üzərindən dəhlizin təmin edilməsi ilə bağlı bir maddənin daxil olmadığı barədə Ermənistanın bəyanatlarına cavabdır. Bölgədə kommunikasiyaların açıq olmasını qəbul edən Ermənistan hesab edir ki, xarici mallar ölkələrin dövlət sərhədlərini keçərkən MDB-nin qanunvericiliyinə uyğun olaraq gömrük, pasport və digər prosedurlardan keçməlidir”, - deyə Paşinyan bildirib.

Əslində, beləliklə, bölgədəki kommunikasiyaların sərbəst buraxılması əvəzinə, bunun tam əksi ortaya çıxdı. Və bunun nəticəsidir ki, ən çox əziyyət çəkən Tehran ola bilər.

İqtisadiyyat naziri Vahan Kerobyan bildirib ki, problemi həll etmək üçün Ermənistan hökuməti İrana alternativ avtomobil yolunun bir hissəsinin tikintisi üçün 1 milyard dollar ayıracaq.

Ermənistan müxalifəti dərhal fürsətdən istifadə edərək Paşinyanı növbəti dəfə tənqid edib. Keçmiş müdafiə naziri, "Ermənistan" blokunun parlament fraksiyasının rəhbəri Seyran Ohanyan bildirib ki, səlahiyyətlilərin bəyanatından, demarkasiya nəticəsində Sünik bölgəsinin bəzi ərazilərinin Azərbaycana veriləcəyini ehtimal etmək mümkündür. Bunun hüquqi əsası ilə bağlı çaşqınlıq ifadə edib.

Ohanyanın sözlərinə görə, Azərbaycan artıq erməni yaşayış məntəqələrinin adını özünəməxsus şəkildə dəyişdirməyə çalışır. “Bu, Ermənistan rəhbərliyinə təzyiqdir. Strateji əhəmiyyətli ərazilərdə, sülh müqaviləsi imzalandıqdan sonra sərhədlərin demarkasiyası və delimitasiyası ilə bağlı problemlər yaranacaq”, - Ohanyan bildirib.

O vurğulayıb ki, hər şeyi etmək lazımdır, ancaq müharibənin sonunda işğal olunmuş mövqelərdə qalmaq, indidən azərbaycanlıları qovmaq çox çətin olacaq. "Gorus-Qafan yolunun Azərbaycanın polis postlarının yerləşdiyi hissəsi səbəbindən artıq ciddi iqtisadi problemlər yaranıb”, -keçmiş nazir vurğulayıb.

İqtisadçı ekspert Karlen Xaçatryanın fikrincə, əgər Bakı Gorus-Qafan avtomobil yolunu bağlayarsa, o zaman Ermənistan iki tərəfdən deyil, iqtisadiyyatı iflic edəcək üç tərəfdən bağlanacaq. "Gürcüstandan keçən yol üçün yalnız ümid olacaq, amma bu həmişə proqnozlaşdırıla bilmədi. İran və mən Türkiyə-Azərbaycan tandeminin əksinə olaraq ümumi geosiyasi maraqları güdürük. Gorus-Qafan yolunda baş verənlər Ermənistan iqtisadiyyatı üçün ciddi təhlükədir, çünki yük daşımalarının dəyəri nəzərəçarpacaq dərəcədə artacaq və İranla ticarətin azalması riski ilə üzləşə bilərik. Söhbət təkcə İran məhsullarından getmir".

Xaçatryan vurğulayıb ki, Asiyadan mal idxalı üçün Ermənistan iki dəniz yolundan istifadə edir - Gürcüstanın Poti limanı və İranın Bəndər-Abass limanı. Gürcüstan marşrutunun qiymətinin artması səbəbindən yük daşıyıcıları və idxalçıları getdikcə İran marşrutuna üstünlük verirlər. Azərbaycanın hərəkətləri gürcülərin rəqabətsiz qalmasına səbəb ola bilər. "Bu da idxal olunan malların qiymətlərinin artmasına səbəb olacaq".

Ermənistan-Azərbaycan sərhəd bölgəsindəki vəziyyət dünya siyasi mərkəzlərində izlənilir. Bu yaxınlarda Ermənistana səfər edən Aİ-nin Cənubi Qafqaz və Gürcüstan böhranı üzrə xüsusi nümayəndəsi Toyvo Klaar “Twitter”də yazdı ki, danışıqlar üçün daha yaxşı bir mühit yaratmaq, gərginliyi azaltmaq lazımdır və Aİ bunu dəstəkləməyə hazırdır.

ABŞ-ın Ermənistandakı səfiri Linn Treysi jurnalistlərlə görüşündə Vaşinqtonun Dağlıq Qarabağın statusunun həllini düşünmədiyini bəyan edib. Linn Tracy deyib: "İki ölkə arasındakı problemləri həll etmək üçün hərtərəfli bir həll lazım olduğuna inanırıq".


Paylaş: